TaakberekeningPO
Na de onfortuinlijke invoering van de 40-urige werkweek en het overlegmodel in 2014, werd in 2018 het roer 180 graden omgegooid. Het overlegmodel werd weer afgeschaft en in plaats van de strakke regels rond de strikte beperking van de wekelijkse arbeidsduur tot de aanstellingsuren, kwam het werkverdelingsplan.
het werkverdelingsplan
De 40-urige werkweek, stelt de CAO-PO nu, is bij de werkverdeling geen factor meer; alleen bij de vaststelling van het salaris en de omvang van een verlof speelt deze nog een rol.
Het uitgangspunt is duidelijk: bij de werkverdeling worden de (les)taken en activiteiten verdeeld over het team en vastgelegd in het werkverdelingsplan. Bij die verdeling wordt rekening gehouden met ieders jaarlijkse arbeidsduur: het tijdsbeslag van alle taken en activiteiten die een leerkracht krijgt, mag de jaarlijkse arbeidsduur dus niet overschrijden. En omdat na vaststelling van het werkverdelingsplan iedereen weet wat hem of haar te doen staat, is met uitzondering van de lesuren, een verdere inroostering daarvan niet nodig.
inroostering werkdagen
De aanwezigheidstijd, dus de tijd die je op een werkdag verplicht op school aanwezig bent, wordt voortaan door het team zelf bepaald, maar over de relatie tussen de aanstelling en het aantal werkdagen zelf, zegt de CAO-PO slechts dat deze in redelijkheid en goed overleg bepaald wordt. Maar wie bepaalt wat redelijk is?
Waarom inroostering werkdagen noodzakelijk is
Op het eerste gezicht lijkt het voldoende ieders aanwezigheid te laten afhangen van de vaste werkdagen. Een voltijder is er dan de hele week en een deeltijder alleen op zijn of haar vaste werkdagen. Maar in de praktijk werkt dit niet.
Ten eerste is er de vraag hoeveel vaste werkdagen per week passen bij een bepaalde aanstelling. Zonder afspraken daarover is dat volstrekt arbitrair. En de beschikbaarheidsregeling* helpt daarbij ook niet meer, want ook deze werd in 2018 afgeschaft.
Ten tweede hebben deeltijders met eenzelfde aantal vaste werkdagen per week, onderling vaak niet precies dezelfde aanstelling. Maar hoe komt dan dat verschil in aanstellingsuren (dus verschil in salaris) ook in het jaarlijks aantal werkdagen tot uiting?
Als, ten derde, van een deeltijder bijvoorbeeld wordt verlangd een studiedag bij te wonen die wél in het takenoverzicht van deze leerkracht is opgenomen (en dus past binnen de arbeidsduur), maar op een nietwerkdag valt, hoe maak je dan zichtbaar of dat ook past binnen de op jaarbasis ingeroosterde plaats- en tijdgebonden* arbeidsduur van die leerkracht?
En ten vierde, als je van het team verlangt een aantal dagen in de zomervakantie ter afsluiting of voorbereiding van het schooljaar op school aanwezig te zijn, hoe maak je dan bij elk teamlid zichtbaar dat deze extra werkdagen passen binnen de totale ingeroosterde arbeidsduur in werkdagen?
Redelijkheid of goed overleg geeft op al dit soort vragen geen antwoord, een transparant en voor iedereen gelijk model van inroostering wél!
Het inroosteringsmodel van TaakberekeningPO
Uitgangspunt binnen het model waarop TaakberekeningPO is gebaseerd, is dat een werkdag een voor iedereen gelijk aantal arbeidsuren telt. Hiertoe wordt binnen de school of het bestuur afgesproken hoe de uren van de 40-urige werkweek over de weekdagen worden verdeeld. We blijven daarbij uitgaan van de (theoretische) 40-urige werkweek, omdat dit o.a. voor een juiste verlofberekening noodzakelijk is. Op een school met 5 gelijke lesdagen ligt een verdeling van 5 x 8:00 uur voor de hand, en op een school met een kortere lesdag bijvoorbeeld 4 x 8:30 uur en 1 x 6:00 uur*. Deze verdeling is dus wat anders dan een eventueel te hanteren schema van benoemingsuren, want benoemingen gebeuren sinds 2014 altijd in héle uren met een minimum van 8:00 uur.
Uitgaande van het les- en vakantierooster, is nu door de planner eenvoudig te berekenen hoeveel arbeidsuren op basis van de vaste werkdagen bij elk teamlid zijn ingeroosterd. Het zal daarbij, zeker bij ‘oude’ benoemingen (van vóór 2014), vaak voorkomen dat de ingeroosterde arbeidsduur per week enigszins afwijkt van de aanstellingsuren. Wie op basis van het gekozen schema wekelijks iets minder arbeidsuren wordt ingeroosterd dan zijn of haar aanstelling, zal doorgaans ook op jaarbasis minder arbeidsuren zijn ingeroosterd dan zijn of haar jaarlijkse arbeidsduur volgens de aanstelling en omgekeerd.
Voltijders en veel deeltijders zullen bij 38 tot 39 schoolweken minder arbeidsuren zijn ingeroosterd dan hun jaarlijkse arbeidsduur. Voor de werkverdeling heeft die kortere inroostering geen gevolgen, omdat de werkverdeling immers gebaseerd is en blijft op de gehele jaarlijkse arbeidsduur volgens de aanstelling. Wie op jaarbasis wat korter plaats- en tijdgebonden is ingeroosterd dan de arbeidsduur volgens de aanstelling, verricht dus (in theorie) een klein deel van de toebedeelde taken en activiteiten buiten de ingeroosterde plaats- en tijdgebonden* werkdagen.
Wanneer de aanstelling kleiner is dan het wekelijks aantal arbeidsuren volgens het schema, kunnen op jaarbasis juist méér uren zijn ingeroosterd dan de jaarlijkse arbeidsduur. In dat geval ontstaat er dus overwerk dat gecompenseerd kan worden in uitgeroosterde vrije dagen of geld. Beter is het echter om in zo’n geval dan iemands aanstelling iets te vergroten waardoor de overschrijding van de arbeidsduur wordt voorkomen. Omgekeerd, wanneer op basis van de vaste werkdagen erg veel oningeroosterde arbeidsuren overblijven, kan om veel extra inroostering buiten de vaste werkdagen te voorkomen, worden voorgesteld de aanstelling iets te verkleinen.
Het inroosteringspercentage van de voltijder als maatstaf
Hierboven werd al aangestipt dat alle voltijders en veel deeltijders inclusief een paar extra werkdagen in de zomervakantie, op jaarbasis in veel gevallen minder arbeidsuren blijken te zijn ingeroosterd dan hun feitelijke arbeidsduur. Omdat de inroostering op de afgesproken werkverdeling geen enkele invloed heeft, is dat op zich geen probleem. Dat de mate van inroostering tussen voltijders en deeltijders, en deeltijders onderling wel erg kan verschillen, kan echter wél als problematisch worden ervaren.
Dit verschil kan worden ondervangen door met elkaar af te spreken welke mate van inroostering acceptabel is, en welke wordt gecorrigeerd met extra in- of uit te roosteren werkdagen. Als maatstaf kan men daarbij uitgaan van het inroosteringspercentage van de ingeroosterde voltijder (inclusief eventuele in de zomervakantie extra ingeroosterde werkdagen!). Wanneer bijvoorbeeld op een school in een jaar alle voltijders voor ongeveer 95% van hun arbeidsduur van 1659 uur zijn ingeroosterd, kan men afspreken dit inroosteringspercentage ook bij de deeltijders aan te houden.
Dit hierboven beschreven model voor de inroostering geeft op uniforme en transparante wijze een glashelder antwoord op elke inroosteringsvraag.
Voorbeeld
Een deeltijder woont een of meerdere studiedagen op nietwerkdagen bij. De arbeidsuren (volgens het schema) van deze dagen worden in de jaartaakberekening van deze leerkracht extra ingeroosterd. Wanneer nu het aantal ingeroosterde arbeidsuren de jaarlijkse arbeidsduur (óf het afgesproken percentage daarvan) niet overschrijdt, is het duidelijk dat deze extra dagen passen binnen de arbeidsduur van deze leerkracht. Wanneer die extra inroostering echter tot een overschrijding leidt, zullen de teveel ingeroosterde uren in geld of vrije dagen gecompenseerd moeten worden.
Alle taken en activiteiten moeten passen binnen de arbeidsduur
Tot hiertoe hebben we alleen naar de plaats- en tijdgebonden inroostering van de arbeidsuren gekeken. Maar omdat de werkverdeling los staat van de inroostering, is het daarnaast ook van belang goed in de gaten te houden of alle toebedeelde taken en activiteiten qua tijdsbeslag passen binnen de (jaarlijkse) arbeidsduur.
Jaartaakopbouw op de eerste pagina van het teamlidblad
Op de eerste pagina van het teamlidblad is te zien hoeveel lesuren er zijn ingeroosterd en hoeveel uren daarbij voor het voor- en nawerk volgens het opslagpercentage zijn berekend. Na aftrek van de berekende uren voor de professionalisering en duurzame inzetbaarheid, zijn de overblijvende uren bestemd voor de overige (school)taken.
Verdeling taken en activiteiten op de tweede pagina
De lesuren en de uren voor het voor- en nawerk behoeven we uiteraard niet nader in te vullen met omschreven activiteiten. Alle andere taken en activiteiten die niet vallen binnen de lestaak of het voor- en nawerk, verdelen we op de tweede pagina over de overblijvende taakonderdelen professionalisering, duurzame inzetbaarheid en overige (school)taken.
Omdat we daarbij inzichtelijk moeten maken dat de afgesproken taken en activiteiten binnen de arbeidsduur passen, vermelden we bij elke activiteit het aantal uren dat daarvoor is afgesproken. Bij de taakonderdelen professionalisering en duurzame inzetbaarheid kan eventueel ook gekozen voor een verantwoording achteraf over de besteding ervan. Bij de Overige (school)taken benoemen we dan alle nietgroepsgebonden taken en activiteiten (+ uren) als teamvergaderingen, studiedagen, algemene ouderavonden, deelname aan werkgroepen of raden enz..
Uren van studiedagen vermelden op de tweede pagina van het teamlidblad
Wanneer we bij een deeltijder op de eerste pagina van het teamlidblad de arbeidsuren van extra studiedagen inroosteren, zullen we deze studiedagen (+ bijbehorende uren) dus ook bij het overzicht van de overige taken op de tweede pagina moeten vermelden. Want alleen op deze manier is dan duidelijk of de uren van deze extra ingeroosterde dagen ook passen binnen de uren die binnen de jaartaak beschikbaar zijn voor de Overige taken. Wanneer dus zou blijken dat er op de eerste pagina nog wél voldoende arbeidsuren over zijn om de studiedagen als extra werkdagen in te kunnen roosteren, maar op de tweede pagina alle uren voor de overige taken al zijn volgepland met andere activiteiten, dan zit er dus niets anders op dan een al ingeplande taak of activiteit te schrappen om ruimte te maken voor de uren van die extra ingeroosterde studiedagen. Overigens hoeven daarbij de op de tweede pagina te vermelden uren voor die studiedag(en), niet precies hetzelfde te zijn als de op de eerste pagina vermelde uren van de betreffende extra werkdagen. Als bijvoorbeeld het teamlid op de studiedag wél de hele dag op school is, maar de studiedag alleen ’s ochtends plaats vindt en er ’s middags andere activiteiten plaats vinden, kunnen op de tweede pagina alleen de uren van de studieochtend worden vermeld. Dit kan het beslag dat de studiedagen op de uren voor de overige taken leggen, beperken.
Werkdrukverlaging door uniformiteit en transparantie van TaakberekeningPO
Een ervaring van hoge werkdruk wordt voor een niet onbelangrijk deel veroorzaakt door een gevoel van controleverlies door het ontbreken van grip op de eigen werksituatie. De planner TaakberekeningPO biedt een model en instrument waarmee de taak- en urenverdeling voor iedereen navolgbaar en transparant in beeld wordt gebracht. De helderheid voorkomt onvruchtbare discussies en brengt daarmee rust waardoor iedereen zich kan concentreren op de werkinhoud.
Voor de schoolleiding verlaagt de planner daarnaast ook op heel praktische wijze de werkdruk, want met een minimale tijdsinvestering levert de planner elk schooljaar een maximum aan informatie over de werkverdeling en de inroostering. De heldere overzichten geven houvast en dragen bij aan een goede werksfeer.
Zoals hierboven al gezegd, zijn van de ingeroosterde werkdagen alleen de afgesproken aanwezigheidsuren plaats- en tijdgebonden. Omdat er door het jaar heen voor vergaderingen, ouder- en feestavonden bij iedereen voldoende arbeidsuren moeten overblijven, moet de afgesproken aanwezigheidstijd hiervoor voldoende niet plaats- en tijdgebonden uren over laten.
Wanneer op basis van de vaste werkdagen meer of minder arbeidsuren dan de jaarlijkse arbeidsduur blijken te zijn ingeroosterd, wordt dit op sommige scholen gecompenseerd door het aantal uren voor de overige taken met dit teveel of tekort te verrekenen.
Dit is echter onjuist, want het verminderen of vermeerderen van de berekende uren voor de overige taken verandert natuurlijk niets aan aan het aantal plaats- en tijdgebonden ingeroosterde arbeidsuren! Lees hier meer over dit soort veelgemaakte inroosterfouten.
meer lezen:
Ieder schooljaar telt door de verschuivende zomervakantie een verschillend aantal lesweken, waardoor de werkelijke lengte van een schooljaar kan variëren van 38 tot 42 schoolweken.
De CAO-PO doet hier luchtig over, en constateert slechts dat er kortere en langere schooljaren zijn, zonder op de complicatie in te gaan die dat voor de inroostering met zich meebrengt. In langere jaren zullen immers door de dan nóg grotere overschrijding van de maximale lestaak, bij iedereen erg veel lesuren moeten worden uitgeroosterd (dus extra vervangingskosten!), maar kunnen de meerkosten daarvan in kortere jaren niet verrekend worden!
Door echter de ingeroosterde les- en arbeidsuren altijd te berekenen over de periode van 1 oktober t/m 30 september, wordt deze fluctuatie in het jaarlijks aantal lesuren opgeheven en uitgegaan van het gemiddeld aantal lesuren van een schooljaar. Incidentele roosterafwijkingen aan het begin van het schooljaar in augustus en september (zoals bijv. studiedagen), worden daarbij om praktische redenen wél in de berekening van het betreffende berekeningsjaar meegenomen.
De gemiddelde lengte van een schooljaar in schoolweken, is afhankelijk van het lesrooster, de vakanties, studiedagen en overige lesvrije dagen, en levert voor de meeste scholen een schooljaar van 38 á 39 schoolweken op.
Wanneer op een school met het team een grotere maximale lestaak wordt afgesproken, vul je dat nieuwe maximum in rubriek G (instellingen- zie hieronder) in op het eerste werkblad. In die rubriek vul je ook de gekozen opslagfactor voor het voor- en nawerk in en, als je gebruik wilt maken van de verhoudingsgewijze gelijke inroostering van de arbeidsuren, het inroosterpercentage van de voltijders.
Ook het wel of niet tonen van de inroosterverschillen tussen de maximale lestaak en de jaarlijkse arbeidsduur op de teamlidbladen, kan in deze rubriek aan of uit worden gezet.
Bij de inroostering van het OOP maken we in de planner onderscheid tussen het OOP mét lesondersteunende taken en het OOP zónder die taken. Bij de eerste groep denken we aan een lerarenondersteuner, onderwijs- of klassenassistent en bij de tweede groep aan een administratief medewerker, logopedist, schoolpsycholoog of een conciërge.
Het OOP mét lesondersteunende taken wordt op dezelfde manier ingeroosterd als het OP. Alhoewel zij werken onder verantwoordelijkheid van het OP, verschillen hun werkzaamheden niet wezenlijk van het OP. Zij werken tijdens de lestijd in of buiten de groep met kinderen, zij moeten deze activiteiten voorbereiden en verwerken, zij nemen deel aan de verdeling van de overige taken en hun aanwezigheidstijden zullen doorgaans hetzelfde zijn als van het OP.
Hun jaartaak bestaat dus net als bij het OP uit de bovengenoemde 5 taakonderdelen. In de planner wordt dit OOP dan ook bij het OP, dus bij de eerste 100 teamleden opgenomen. Om op het Formatieoverzicht ( Op = groen, OOP = blauw) en het werkblad Groepsverdeling het verschil te kunnen zien tussen het OP en OOP, worden de lesdagdelen van dit OOP op het invoerformulier in de middelste kolommen aangeklikt.
Een kleinere opslagfactor wordt soms gekozen bij het OOP met lesondersteunende taken. Deze afwijkende opslagfactor kan dan op het teamlidblad (rubriek J) worden ingevuld, waarna een herberekening volgt van de uren voor het voor- en nawerk en de overige taken.
Bij het OOP zónder lesondersteunende taken onderscheidt de planner 3 taakonderdelen: de uren voor de duurzame inzetbaarheid, de professionalisering en de werkzaamheden. Het taakonderdeel overige taken ontbreekt, omdat bij hen het maken van onderscheid tussen de werkzaamheden en de overige taken geen zin heeft.
Het OOP zonder lesondersteunende taken kan uiteraard wél deelnemen aan bepaalde overige taken, zoals bijv. de MR of werkgroepen. Deze activiteiten kunnen net als bij het OP worden vermeld in rubriek C (overige taken) op de tweede pagina van het teamlidblad en worden dan ook opgenomen in de te maken overzichten van de activiteitenverdeling over het team.
Het OOP zonder lesondersteunende taken wordt ingeroosterd bij de teamleden 101 t/m 120. Het invoerformulier is afwijkend van die van het OP.
Inroosterwijze 1 en 2
Bij de inroostering van het OOP zónder lesondersteunende taken kan voor 2 inroosterwijzen worden gekozen:
1. Alle uren van de jaartaak worden -net als bij het OP- ingeroosterd;
2. Alleen de uren voor de werkzaamheden worden ingeroosterd.
Bij inroosterwijze 1 vallen de uren voor de duurzame inzetbaarheid en professionalisering dus net als bij het OP bínnen de ingeroosterde uren, en bij inroosterwijze 2 daarbuiten.
Het voordeel van inroosterwijze 2 is dat het dan voor alle partijen duidelijk is dat de ingeroosterde uren de werkuren zijn waarop dit OOP op school aanwezig is om de werkzaamheden uit te voeren.
De uren voor de duurzame inzetbaarheid (tenzij als verlof opgenomen) en de professionalisering, worden dan buiten de ingeroosterde werkuren in de loop van het schooljaar naar eigen inzicht ingevuld. Eventuele afspraken hierover kunnen net als bij het OP worden vastgelegd op de activiteitenlijstjes op de tweede pagina van het teamlidblad.
In dit voorbeeld zijn alleen de uren voor de werkzaamheden (plaats- en tijdgebonden) ingeroosterd en blijven de 123 uren voor de duurzame inzetbaarheid + professionalisering oningeroosterd over.
Naast de inroostering van de les- en arbeidsuren biedt de planner de volgende mogelijkheden:
Na lezing van de handleiding en bovenstaande, kun je aan de slag gaan met de planner.
Op elk werkblad vind je aan de rechterkant, maar ook op het werkblad zelf (houd de muisaanwijzer boven een cel met een rood driehoekje) uitgebreide toelichtingen.
Op het eerste teamlidblad OP en OOP staat hier en daar een informatie-icoon dat je doorlinkt naar achtergrondinformatie op deze website.
In de handleiding en op deze website (Vragen) tenslotte, vind je het antwoord op zowel technische als inhoudelijke vragen en handige tips & tricks die het invullen en afdrukken van de planner aanzienlijk kunnen versnellen.
Aanbevolen wordt eerst de voorbeeldplanner te downloaden en de inroostervoorbeelden plus toelichtingen te bestuderen.
Bekijk hier hoe je deze planner in 3 stappen invult.
©TaakberekeningPO 2015-2023
KvK 66412803
Over TaakberekeningPO
info@taakberekeningpo.nl
0251-836839 (ma t/m vrij 10.00-17.00 uur)
Illustraties: icons8.com